गालिबको चिहानमाथिको एउटा फूल,(राजेन्द्र भण्डारी)
प्रकाश सायमीको विहेमा म एक्लो जन्ती थिएँ |
समूहवाचक सँज्ञा थिएन 'जन्ती' शब्द त्यो दिन |
त्यसै दिनदेखि उनीसित मेरो आत्मियताको डोरी गाँसिएको हो |
फेरि धेरैचोटि उनी गान्तोक आए । म काठमाण्डौँ गएँ । यो क्रम रहिरह्यो । हामी सँगै एकपल्ट श्री सत्य साईबाबाको आश्रम प्रशान्ति निलयममा दशदिने सेवा कार्यमा पनि जुटयौँ । मेरो स्मृतिमा एउटा राम्रो पृष्ठ ओगटेर बसेको छ त्यो सम्झना । हामी आखिर सम्झना मात्रै त रहेछौँ । बोर्खेसको कविता सम्झिन्छु:
We are our memory
We are that chimerical museum of shifting shapes,
that pile of broken mirrors
काठमाण्डौको भैँसेपाटीस्थित उनको घरमा म दुई तिनचोटि गईसकेको छु । हरेक पल्ट चार पाँच दिनसम्म बसिसकेको छु । उनि शँकर लामिछानेका अनन्य भक्त । लामिछानेको निबन्ध सँग्रह 'गोधुली सँसार'को नाउँमा उनले आफ्नो गाउँको नाउँ नै राखेका छन् । उनले जति मलाई माया दिएका छन् त्यसको योग्यता ममा छ कि छैन त्यो बेग्लै कुरा हो । तर धेरैलाई धेरै माया गर्न सक्ने क्षमता उनमा छ । आफुलाई लुकाउने अनि अरुको प्रशँसामा उदार बन्ने त उनको बानी नै हो । धेरै धेरै अवतार र चिन्हारीहरुमा छरपष्ट व्यक्तित्वको नाउँ हो प्रकाश सायमी । साहित्य, सँगीत, कला, रेडियो, टेलिभिजन, सभा सँगोष्ठि वा यस्तै कुनै न कुनै क्षेत्रको अनुसन्धान र उन्नयनको हुटहुटी बोकेर हिँडिरहेका हुन्छन् उनि । उनिभित्रको सृजनधर्मिताले उनलाई मुम्बई, काठमाण्डौ, पोखरा, चितवन धेरैतिर डुलायो । जुनसुकै क्षेत्रमा हात हालेपनि उनि मूलतः कवि हुन् । यहाँनेर म कथाकार, निबन्धकार, सँस्मरणकार र रँगमँच कलाकार समेत बन्न पुगेका अमेरिकी कवि विलियम्स कार्लो विलियम्सबारे अक्टाभियो पाजले ती सबै उसका कविताकै विस्तार हुन् भनेको सम्झन्छु । प्रकाशका क्रियाकलापहरुपनि मलाई उनका कविताकै विस्तारण जस्तो लाग्छ । उनले मञ्चमा अभिनय गरे । उद्घोषणा र कार्यक्रम निस्पादन गरे । निबन्ध र सँस्मरणमा कवितामय भएर तरंगिए । वास्तवमा प्रकाशले चाहेको थोक हो कवितात्मक न्याय र न्यायपूर्ण कविता ।
प्रकाशका कविता अनुभूतिका व्याख्या होइनन् । ति अनुभूति नै हुन् । यसैले उनको बाटो जटिल छैन । उनी कवितामा सँग्लो पानी झैँ तरल छन्, बहावदार छन् । उनी चीजहरुबारे केही भन्दैनन्, बरु सोझै चीजहरुलाई औँल्याउँछन् । उनी आँखाले सोच्छन् र दृश्यावली निर्मित गर्छन् । उनको गद्य कविताको नजिकमा छ, कविता गद्यको धारमा छ ।
तिम्रो स्वरलाई
आज मैले
शहरसम्म खोजेँ
त्यो जुलुसमा हरायो
- भन्दै उनी एउटा सार्थक स्वर, लययुक्त खोजमा लागी पर्छन् । अव्यवस्था र विसँगतीहरुबीच कुनै न कुनै लय, कुनै सँगतिको आभाष, मनहरुलाई जोड्ने सेतु अथवा आस्थाको मन्दिरसम्म पुग्ने भर्याँग उनी खोजीरहन्छन् । एउटा कवितामा कतै उनी भन्छन्:
तिम्रो सरकारमा
मन्दिरै मन्दिरपनि छ
तर मन्दिर पुग्ने
एउटा पनि सिँढि छैन ।
प्रकाश सायमीको अर्को कविता सँग्रह 'गालिबको चिहान' निस्कन लागेको सुनेर म हर्षित छु, उत्तेजितपनि छु । नामै मीठो पुस्तकको- 'गालिबको चिहान' । चिहानै त हो यो युग । गालिबको, देवकोटाको, हार्दिकताको, कोमलताको चिहान । प्रकाशको 'ईःसलाईका काँटिहरु' लाई जस्तै सुह्रद पाठक समाजले 'गालिबको चिहान' लाईपनि खोजी खोजी पढ्नेछन् । यसले सर्वत्र स्वागत पाउने छ भन्ने अपेक्षा राखेको छु । कविलाई बधाई ।